Chia sẻ Lộ Trình Học IFRS Cho Người Mới Bắt Đầu

[Lê Nguyễn Kiều An]

Lộ Trình Học IFRS Cho Người Mới Bắt Đầu: Bắt Đầu Từ Đâu Để Không Bị “Ngợp”?

Chào mọi người,
Mình xin phép mở một topic nhỏ để chia sẻ và cùng nhau thảo luận về lộ trình học IFRS cho người mới bắt đầu, đặc biệt dành cho các bạn đang làm trong ngành kế toán – tài chính ở Việt Nam nhưng mới tiếp cận hoặc chưa từng học IFRS một cách bài bản.
Trong thời gian gần đây, cụm từ “chuẩn mực kế toán quốc tế IFRS” xuất hiện ngày càng nhiều trong các buổi đào tạo nội bộ, trong thông báo của Bộ Tài chính cũng như các hội thảo chuyên ngành. Không ít doanh nghiệp tại Việt Nam, đặc biệt là công ty FDI, niêm yết, công ty mẹ nước ngoài… đã bắt đầu triển khai áp dụng hoặc chuẩn bị chuyển đổi báo cáo từ VAS sang IFRS.
Tuy nhiên, khi bắt tay vào học, đa phần chúng ta đều gặp một cảm giác “choáng ngợp”: tài liệu toàn tiếng Anh, nhiều thuật ngữ khó hiểu, hệ thống chuẩn mực dài và phức tạp, cách tiếp cận khác hẳn với VAS truyền thống.
Vậy người mới bắt đầu nên học thế nào để không nản, mà vẫn đảm bảo có nền tảng vững – hiểu được thực tế – dễ ứng dụng? Dưới đây là lộ trình mình đã tham khảo, thực hành và thấy khá hiệu quả – chia sẻ để cùng anh chị em kế toán thảo luận nhé!

1. Bắt đầu bằng tư duy: IFRS là “tư duy kế toán toàn cầu” – không chỉ là thay đổi mẫu biểu
Điều đầu tiên cần xác định rõ: IFRS không phải là “học thuộc chuẩn mực”, mà là học cách nhìn nhận và xử lý thông tin tài chính theo nguyên tắc quốc tế.
VAS thiên về tuân thủ luật và thông tư, IFRS thì thiên về đánh giá rủi ro, tính trọng yếu, khả năng chuyển giao quyền kiểm soát, định giá hợp lý…
IFRS đòi hỏi phán đoán kế toán nhiều hơn, nên nếu học mà chỉ chăm chăm học cách ghi nhận thì rất dễ rơi vào cảm giác “rối”.
Vì vậy, mình đề xuất: Trước khi học chuẩn mực, hãy dành thời gian đọc một số bài viết tổng quan, khóa học cơ bản để hiểu:​

• IFRS là gì?​
• Ai áp dụng?​
• IFRS khác gì với VAS?​
• Các tình huống thường gặp khi chuyển đổi từ VAS sang IFRS​

2. Giai đoạn nhập môn: Hiểu cấu trúc hệ thống chuẩn mực – nắm vững các nhóm chuẩn mực cốt lõi
IFRS có gần 35 chuẩn mực và diễn giải, nhưng không phải ai cũng cần học hết từ đầu.
Với người mới, mình gợi ý 5 chuẩn mực nên học đầu tiên vì mức độ phổ biến cao:​

• IAS 1: Trình bày báo cáo tài chính – nắm được cách cấu trúc một bộ BCTC theo IFRS​
• IAS 7: Báo cáo lưu chuyển tiền tệ – tư duy dòng tiền theo hoạt động​
• IFRS 15: Doanh thu – rất quan trọng, vì khác nhiều so với VAS​
• IAS 16: Tài sản cố định – áp dụng rộng rãi​
• IFRS 16: Thuê tài sản – chuẩn mực mới, thay đổi cách ghi nhận thuê tài chính và thuê hoạt động​

Thời gian giai đoạn này nên kéo dài khoảng 1–1.5 tháng, với mục tiêu:​

• Nắm được khái niệm cốt lõi mỗi chuẩn mực​
• Đọc hiểu được báo cáo IFRS mẫu​
• Làm vài case thực hành đơn giản (doanh thu, tài sản, hợp đồng thuê…)​

3. Làm quen với tài liệu tiếng Anh – nhưng không cần học thuộc thuật ngữ
Một sai lầm của nhiều bạn khi học IFRS là “đâm đầu” vào tài liệu gốc của IASB và Google Translate từng dòng. Điều này làm giảm hứng thú rất nhanh.
Mẹo của mình:​

• Tìm tài liệu song ngữ hoặc khóa học giảng dạy bằng tiếng Việt nhưng dẫn chiếu chuẩn mực gốc.​
• Khi học một chuẩn mực, hãy xác định các từ khóa chính như: “control”, “revenue recognition”, “fair value”, “impairment”, “lease liability”… và học nghĩa trong ngữ cảnh kế toán tài chính.​
• Hãy làm việc với ví dụ trước, lý thuyết sau.​

4. Giai đoạn thực hành – chuyển từ học sang áp dụng
Sau khi nắm được các chuẩn mực phổ biến, giai đoạn tiếp theo là gắn với thực tế công việc hoặc mô phỏng một bộ báo cáo tài chính theo IFRS.
Cách mình đã áp dụng: Tải 1 bộ BCTC IFRS công khai của công ty FDI (có nhiều trên các sàn Singapore, UK, hoặc báo cáo hợp nhất tại Việt Nam).
Tập đọc – đối chiếu – tự ghi chú:​

1. Họ áp dụng những chuẩn mực nào?​
2. Trình bày lưu chuyển tiền như thế nào?​
3. Phần thuyết minh IFRS có gì khác so với VAS?​

Hoặc bạn có thể:​

• Dự lớp học thực hành IFRS online (nên chọn nơi có bài tập tình huống thực tế)​
• Làm bài tập mô phỏng: từ số liệu kế toán theo VAS → chuyển sang IFRS (thay đổi phần doanh thu, tài sản thuê, thuế hoãn lại...)​

5. Giai đoạn củng cố – mở rộng chuẩn mực nâng cao và cập nhật mới
Sau 3–4 tháng học bài bản và luyện tập, bạn có thể mở rộng thêm:​

1. IFRS 9: Công cụ tài chính – đặc biệt quan trọng nếu làm ngân hàng hoặc công ty có đầu tư tài chính​
2. IFRS 10 – 3 – IAS 28: Hợp nhất, mua bán sáp nhập, đầu tư vào công ty liên kết​
3. IAS 12: Thuế thu nhập – xử lý thuế hoãn lại, khác hoàn toàn với cách làm thuế TNDN hiện tại​

Đồng thời, nên bắt đầu theo dõi các bản cập nhật IFRS mới từ IASB, vì IFRS liên tục thay đổi để phù hợp thực tiễn.

6. Tổng kết lộ trình học IFRS (gợi ý thời gian)​

Giai đoạn​	Mục tiêu​	Thời gian​
Nhập môn​	Hiểu bản chất IFRS, khác biệt với VAS​	2 tuần​
Nền tảng​	Học 5–6 chuẩn mực phổ biến nhất​	1 – 1.5 tháng​
Thực hành​	Đọc báo cáo mẫu, làm bài tập mô phỏng​	1 tháng​
Nâng cao​	Học hợp nhất, công cụ tài chính, thuế hoãn lại​	1.5 – 2 tháng​
Cập nhật​	Theo dõi IFRS mới, thực hành tình huống thực tế​	Liên tục​

Học IFRS không khó nếu có lộ trình đúng và kiên trì từng bước. Điều quan trọng nhất là đừng học một mình, hãy học theo nhóm, tham gia diễn đàn, đặt câu hỏi, và luôn gắn với thực tế công việc.
Mình mong bài chia sẻ trên sẽ hữu ích với những bạn đang bắt đầu tìm hiểu IFRS hoặc đang loay hoay chưa biết học từ đâu. Mọi người ai có kinh nghiệm học IFRS, khóa học hay, hoặc tình huống thực tế có thể chia sẻ thêm dưới comment nhé!
Mình bắt đầu học IFRS từ cuối năm ngoái, ban đầu thấy rối thật nhưng sau khi học kỹ IFRS 15 và IFRS 16 thì bắt đầu hiểu bản chất vấn đề hơn. Quan trọng là chịu khó đọc báo cáo mẫu, nhiều thuật ngữ ban đầu tưởng khó, đọc nhiều rồi quen luôn.​